به گزارش سرویس سیاسی جام نیوز؛ وبسایت شبکه بی بی سی فارسی(BBCPERSIAN) چهار شنبه3 (May.23)ن وشت: سعید جلیلی دبیر 47 ساله شورای عالی امنیت ملی ایران و مذاکره کننده ارشد اتمی ایران که یک پایش را در جریان جنگ ایران و عراق از دست داد نماینده آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی در این شورا هم هست و این جایگاه او را به عنوان مذاکره کننده ارشد در موضوع اتمی، استوار می کند.

دیپلمات گوشه گیر
سیاستمدار میانسال ایرانی بر خلاف دو مذاکره کننده پیشین اتمی، ظاهری آرام و صبور دارد نخستین بار نام سعید جلیلی پس از انتخاب محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 در عرصه عمومی مطرح شد. او در سالی که آیت الله خمینی درگذشت، وارد وزارت امور خارجه شد و دو سال بعد از آن به ریاست اداره بازرسی رسید. در دوره دوم ریاست جمهوری محمد خاتمی، سعید جلیلی از اداره اروپا و آمریکا وزارت خارجه به دفتر آیت الله علی خامنه ای منتقل شد و به مدیریت «دفتر بررسی های جاری» رسید.آقای جلیلی این موقعیت را تا چهار سال بعد که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران شد، حفظ کرد. او از گزینه های تصدی وزارت امور خارجه ایران در کابینه جدید ایران بود اما سرانجام این صندلی به منوچهر متکی رسید که خود رئیس ستاد انتخاباتی علی لاریجانی رقیب انتخاباتی آقای احمدی نژاد بود. آقای جلیلی معاون وزیر امور خارجه در امور اروپا و آمریکا شد که از حساسترین مناصب در این وزارتخانه پس از وزیر است.پس از استعفای حسن روحانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی، اولین مذاکره کننده اتمی ایران جای خود را به رقیب انتخاباتی آقای احمدی نژاد داد و علی لاریجانی با حکم رئیس جمهور دبیر شورا شد. علی لاریجانی مسئول پیشین مذاکرات اتمی ایران در آخرین مذاکراتش، سعید جلیلی را به گروه پنج بعلاوه یک معرفی کرد این استعفا شرایط را برای حضور او در انتخابات مجلس رسید مهیا کرد اما معاون وقت وزارت خارجه ایران را هم که زمانی در پی وزارت بود به یک سمت سیاسی - امنیتی مهم رساند که تا پیش از او در تاریخ جمهوری اسلامی فقط دو نفر آن را در اختیار داشتند.
سعید جلیلی که با سرد شدن روابط ایران و غرب، در معاونت اروپا و آمریکا وزارت خارجه دوران نسبتا آرامی را سپری کرده بود به ناگاه به کوران یکی از پرمناقشه ترین پرونده های سیاسی ایران در تاریخ معاصر فرستاده شد و به اجبار شغلی، کمی از گوشه گیری به درآمد.

مخالفان استوار و دوستداران آتشین
آقای جلیلی در ابتدای آغاز به کار در سمت جدیدش مخالفان استوار و دوستداران آتشین داشت. مخالفانش می گفتند او به ظرایف مذاکرات پیچیده ای همچون گفت و گوی های اتمی مسلط نیست اما دوستادارانش او را سیاستمداری "متعهد" می دانستند که «مواضع اصولی و قاطعی» دارد.

اولین گفت گوی اتمی او در ژنو با خاوریر سولانا مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام شد که یک دیپلمات سوسیالیست کهنه کار بود.
دیپلمات های اروپایی می گویند که او در این نشست وقتی طولانی را به مرور موضوعات تاریخی از جمله نقش بریتانیا و آمریکا در کودتای بیست و هشتم مرداد 1332 که منجر به سرنگونی محمد مصدق نخست وزیر ملی گرای ایران شد گذارند و افراد هیات را «خسته کرد.» اعتراض نماینده بریتانیا به سخنرانی طولانی آقای جلیلی، پاسخ کمتر معمول او را به همراه داشت که نماینده بریتانیا را کم تجربه می خواند. نماینده بریتانیا در سه دوره پی در پی عوض شده بود.
سومین دور مذاکرات در ژنو، اولین دیداری بود که سولانا جای خود را به کاترین اشتون دیپلمات بریتانیایی داده بود. خانم اشتون به نمایندگی از پنج بعلاوه یک، ایران را مهمان اروپا خوانده و از آقای جلیلی خواسته بود تا شروع کننده مذاکرات باشد.
به نظر می رسد که ایرانی ها علاقمند هستند که طرف مقابل، آغاز کننده گفتگو ها باشد. خبرنگار یک روزنامه در ایران که در دور اول گفتگو ها در ژنو حضور داشته از قول یک دیپلمات ایرانی نوشته بود که «این موضوع فرصت ارزیابی دیدگاه های طرف مقابل را به ایران می دهد»

هرچند ایران دعوت به افتتاح گفتگو ها شده بود اما روزنامه ایران می نویسد که سعید جلیلی «با هوشمندی حربه را به طرف مقابل برگرداند.» او شروع به یادآوری ترور دانشمندان اتمی ایران کرد و «عملا جلسه را به محاکمه غرب در حمایت از سازماندهی تروریست ها کشاند.»

از زمانی که چند دانشمند اتمی ایران در خیابان های تهران هدف قرار گرفته اند، هیات ایرانی تلاش می کند در مذاکراتش این موضوع را یادآوری کند. از سعید جلیلی با عنوان سیاستمداری گوشه گیر و کم حاشیه یاد می شود در آخرین نشست ایران و پنج بعلاوه یک که در استانبول ترکیه برگزار شد، پس از پایان گفتگوها، مسئولان تشریفات ایران به سرعت پوستری را به دیوار نصب کردند که تصاویری از دانشمندان اتمی ایران به روی آن نقش بسته بود که در سال های اخیر مورد سو قصد قرار گرفته اند سعید جلیلی مقابل این پوستر که روی تصاویری از پل های شهر استانبول نصب شده بود، به پرسش های خبرنگاران پاسخ گفت. ارزیابی او از گفتگوهای استانبول «مثبت و سازنده» بود.

آرام و غیر منعطف
رسانه ها سعید جلیلی را "هوشمند و نفوذ ناپذیر" می خوانند اما دیپلمات هایی که از نزدیک با او دیدار کرده اند او را فرد آرام و غیر منعطفی توصیف می کنند که هرچند اشاره مستقیمی به پای قطع شده اش نمی کند اما به وضوح غرب را مسبب جنگ ایران و عراق و تجهیز حکومت صدام به سلاح های کشتار جمعی می داند.

جلیلی نماینده کیست؟
دیپلمات های غربی می گویند که او در مذاکرات استانبول خود را نه فرستاده دولت ایران که نماینده آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی معرفی کرده است.
به نظر می رسد که ماموریت آقای جلیلی، مدیریت بحران بالا گرفته بر سر برنامه های اتمی ایران است که طی چند ماه اخیر تنش های فزاینده و تحریم های اقتصادی افزون تری به دنبال داشته است.
آقای جلیلی اخیرا گفته است که مذاکرات بغداد «محکوم به موفقیت است.»

حسن غفوی فرد از چهرهای سیاسی نزدیک به موتلفه اسلامی در ایران اخیرا به یک هفته نامه چاپ تهران گفته است که آقای جلیلی پیش از مذاکرات استانبول «به دلیل اهمیت این نشست جلسه ای طولانی با رهبری داشته و سناریوی نوشته شده در دیدار با رهبر را در استانبول پیاده کرد.»

او گفته بود که این اقدام «همه را به این نتیجه رساند که هرگاه مقام معظم رهبری به شخصه به بحثی ورود کنند، می توان به سرانجام مثبت و موفقیت آمیز کار خوش بین بود. سعید جلیلی همچون حسن روحانی دوستی نزدیکی با دیپلمات های اروپایی ندارد و مثل علی لاریجانی در توصیف شرایط از تعابیر فلسفی استفاده نمی کند. او حتی انتقاد های آتشین مرسوم از شیوه مذاکراتی پیشین را هم تکرار نمی کند.
سیاستمداری که راه رفتن او به سبب پای مصنوعی اش صدمات جنگ ایران و عراق را تداعی می کند و شیوه رفتار ساده اش که رسانه های ایران با انتشار تصاویر پی در پی سعی در تثبیت آن دارند، بیش از هرچیز یادآور رفتار سیاستمداران صدر انقلاب بهمن 1357 است.