شب گذشته جان کری به کنگره رفت و در اظهاراتی گفت : اگر ایران هر بخشی از این توافقنامه را نقض کند، همه پیشرفت ها متوقف می شود و آمریکا می تواند به صورت نظامی پاسخ دهد.

تهدید صریح ایران به حمله نظامی آن هم 15 روز بعد از توافق ژنو، در حالی با سکوت رسانه های خبری اصلاح طلب و دستگاه دیپلماسی مواجه شده که برخی از اصلاح طلبان و حامیان رابطه با آمریکا، ذوب شدن یخ رابطه با این کشور را سبب بهبود جایگاه ایران در بعد منطقه ای و جهانی و نقطه آغازی برای کاهش تنش ها و فشارها و در نهایت بهبود وضعیت اقتصادی ایران می دانستند.

البته تهدید ایران به حمله نظامی در 4 ماه اخیر بارها از سوی مقامات آمریکایی تکرار شده است.

این اظهارات بی سابقه علیه ایران دقیقا از زمانی آغاز شد که در داخل برخی رسانه های داخلی از گشایش موضوع هسته ای ایران در سایه بهبود رابطه با آمریکا سخن می گفتند.

پیوند معیشیت با سیاست خارجی

الیته ایده پیوند معیشت با سیاست خارجی به زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری یازدهم باز می گردد.

آقای روحانی زمانی سکان دولت را در دست گرفته بود که قبل از آن و در جریان تبلیغات انتخاباتی وضع اقتصادی کشور را با حوزه سیاست خارجی پیوند داده بود . روحانی در بسیاری از برنامه های تبلیغاتی خود بویژه در گفت وگوی ویژه خبری و فیلم تبلیغاتی این جمله را تکرار کرد: «سانتریفیوژها باید بچرخند اما چرخ کارخانه های داخلی هم باید بچرخند»

به عبارتی راهکار روحانی برای بهبود معیشت، تغییر در دیپلماسی هسته ای بود و بخشی از مردم نیز این راهکار را نزدیک ترین نسخه برای بهبود وضعیت معیشتی دریافتند.

پس از به ریاست جمهوری روحانی و تایید صلاحیت وزرای کابینه یازدهم نیز همین رویه را با ارائه آمار و ارقامی سئوال برانگیز از سوی روحانی ادامه پیدا کرد.

به گونه ای که وی در مجلس گفت: این اولین بار است که پس از دوران جنگ تحمیلی در 2 سال متوالی، رشد اقتصادی ما منفی است. این برای اولین بار است که در کنار رشد اقتصادی منفی، کشور با تورم بسیار بالایی مواجه است. بیشترین تورم در منطقه و شاید در جهان! اینکه کشور با تورم 42 درصد و بیکاری مواجه است.

او در ادامه یک آمار عجیب از وضعیت بیکاری اعلام کرد: براساس آمار مرکز آمار بین سال های 85 تا 90 رقم شاغلان سالی 14 هزار نفر بوده است. البته روحانی بلافاصله اقدام عاجل در جهت مسدودکردن این روند را هم گفت: اگر برای حل مشکل بیکاری «اقدام فوری» نشود، این مشکل در سال های آینده بیشتر خواهد شد. این قبیل اظهارات رئیس جمهور زمانی به اوج رسید که وی اظهار داشت: «خزانه مملکت خالی است».

تحلیلگران داخلی از همان ابتدا نسبت به این رفتار دولت انتقاد داشته و معتقد بودند این رفتار نه تنها کاهش فشار را به همراه ندارد بلکه موجب استمرار فشارهای آمریکا خواهد شد.

آنان معتقد بودند آمریکا این اظهارات را به مثابه تاثیرگذاری تحریم ها بر ساختار تصمیم گیری ایران تلقی کرده و قاعدتا در این سیاست فشار تجدیدنظر نخواهد کرد. این تحلیل ها نهایتا در شیوه مذاکراتی 1+5 در ژنو1 و 2 و 3 و به صورت مشخص در توافقنامه هسته ای و همچنین در اظهارات جنگ طلبانه مقامات آمریکایی عینیت یافت.

اولین اظهار نظر صریح اوباما درباره حمله نظامی علیه ایران

اوباما برای اولین بار در طول ریاست جمهور خود، سه ماه پس از روی کار آمدن دولت روحانی و در آستانه سفر رئیس جمهور به نیویورک صراحتا از لفظ حمله نظامی علیه ایران استفاده کرد:

"ترجیح من برای حل مسأله به شکل دیپلماتیک، به این معنا نیست که ما به تهران "حمله نظامی" نمی‌کنیم."

اوباما پیش از این از کاربرد کلمه حمله نظامی ابا داشت و ترجیح می داد از لفظ "همه گزینه ها روی میز است"، استفاده کند با این حال این اظهارات هیچ واکنش قابل توجهی از سوی رئیس جمهور و مقامات دستگاه دیپلماسی کشورمان به دنبال نداشت.

این جمله اوباما به این معنا بود که ایران در نتیجه فشارهای ایالات متحده رویکردش در قضیه هسته ای تغییر کرده و در نتیجه به دلیل نیاز ایران برای کاهش فشار و گشایش اقتصادی باید سمت و سوی مذاکرات به ارائه امتیازات حداقلی به ایران و در مقابل گرفتن بیشترین امتیازات ممکن از ایران هدایت شود.

موضوعی که در سه گانه ژنو به خوبی نمایان شد.

در جریان این مذاکرات آمریکا علاوه بر حفظ فشار، جریان مذاکرات را پیش برد.

توافقنامه ژنو، آغازی برای فشارهای جدید به ایران

هر چند برخی در داخل گمان می کردند ارائه امتیازات گسترده از سوی ایران از جمله تعلیق غنی سازی 20 درصد ، تعطیلی راکتور اراک ، اکسید کردن اورانیوم غنی شده 20 درصد که در نهایت به 27 امتیاز رسید، از سوی آمریکایی ها "حسن نیت" قلمداد می شود و این نقطه آغازی برای کاهش فشارها خواهد بود، اما در عمل اتفاق دیگری افتاد.

مقامات آمریکایی پس از توافقنامه ژنو با انتشار برگه اطلاع رسانی یا فک شیت دیگاه خود را درباره این توافقنامه منتشر کردند.

دیدگاه کاخ سفید کاملا در تضاد با دیدگاه مقامات ایران بود. آنها معتقد بودند که در این توافقنامه جقی برای غنی سازی ایران قائل نشدند و توافقنامه مقدمه ای برای برچیدن تاسیسات هسته ای ایران است.

موضوعی که حتی ظریف به آن واکنش نشان داد.

با این حال مقامات آمریکایی صراحتا گفتند که اگر اقدام ایران را برخلاف توافقنامه ژنو تشخیص دهند نه تنها ایران را تحریم بلکه با تهران برخورد نظامی می کنند.

برخی مقامات آمریکایی نیز اعلام کرده اند که به زودی تحریم های جدیدی را به بهانه نقض حقوق بشر علیه ایران تصویب خواهند کرد.

به نظر می رسد پس از توافقنامه ژنو و دریافت امتیازات گسترده از ایران، آمریکایی ها با طراحی تحریم های جدید به دنبال محدود کردن ایران از سایر حقوق خود هستند البته وزیر امور خارجه در گفتگو با هفته نامه تایم گفت اگر تحریم های جدیدی علیه ایران وضع شود، برخلاف توافقنامه ژنو عمل شده و ایران دیگر به بندهای این توافقنامه پایبند نخواهد بود.

با این حال علی رغم آنکه تهدید یک کشور به حمله نظامی بر خلاف اصول و و قواعد بین المللی است با این حال مسئولان دستگاه دیپلماسی تاکنون پاسخ متناسب به این اظهارات نشان ندادند.